- Pierre J. Beaujon
- 31/10/2025
Inleiding
Veel van de politieke en maatschappelijke ‘verschuivingen’ die we de laatste jaren hebben gezien, komen voort uit de neomarxistische ideologie. Neomarxisme is een herinterpretatie en uitbreiding van het klassieke marxisme, aangepast aan de veranderende sociale, culturele en economische omstandigheden van de 20ste en 21ste eeuw.
Waar het oorspronkelijke marxisme zich voornamelijk richtte op economische ongelijkheid en klassenstrijd, legt het neomarxisme meer nadruk op culturele en maatschappelijke structuren, zoals macht, identiteit en sociale rechtvaardigheid.
Sociale gevolgen
Een van de belangrijkste gevolgen van de neomarxistische ideologie is het herdefiniëren van sociale ongelijkheid. Neomarxisten betogen dat onderdrukking niet alleen plaatsvindt op economisch vlak, maar ook op basis van menselijke afkomst, gender, seksualiteit en andere identiteitskenmerken. Dit heeft geleid tot een bredere discussie over sociale rechtvaardigheid, waarbij nieuwe bewegingen voor gelijke rechten en antidiscriminatie zijn ontstaan.
In Nederland zien we bijvoorbeeld dat thema’s als inclusiviteit en diversiteit steeds prominenter op de politieke en maatschappelijke agenda staan. Deze ontwikkeling gaat gepaard met een roep om institutionele hervormingen, zoals het herzien van onderwijsprogramma’s en het bevorderen van gelijke kansen op de arbeidsmarkt.
Culturele gevolgen
Neomarxistische ideeën hebben een grote invloed gehad op het culturele debat. Concepten als ‘culturele hegemonie’ van Antonio Gramsci benadrukken hoe dominante groepen hun normen en waarden opleggen aan de samenleving.[1] Dit heeft geleid tot een kritische blik op media, kunst en populaire cultuur. Culturele instellingen worden aangemoedigd om meer aandacht te besteden aan minderheidsgroepen en alternatieve perspectieven. Tegelijkertijd zorgt dit soms voor polarisatie, waarbij traditionele waarden en normen onder druk komen te staan en er discussie ontstaat over ‘cancelcultuur’ en vrijheid van meningsuiting.[2]
Politieke gevolgen
Op politiek vlak heeft het neomarxisme geleid tot een verschuiving in beleid en debat. Progressieve partijen omarmen neomarxistische thema’s als herverdeling, antidiscriminatie en sociale gelijkheid. Dit mondt uit in beleid gericht op het verkleinen van maatschappelijke ongelijkheid, het bestrijden van racisme en het bevorderen van inclusiviteit (vanuit een totaal onchristelijke perspectief).
Tegelijkertijd roept het neomarxistische gedachtegoed weerstand op bij conservatieve en liberale stromingen, die vrezen voor verlies van individuele vrijheid, meritocratie en het verzwakken van traditionele instituties, zoals de kerk. Hierdoor ontstaat een dynamisch spanningsveld in het politieke landschap. Daar zal de uitslag van de verkiezingen van 29 oktober een duidelijk voorbeeld van zijn. Als we zien hoe D66 de laatste tijd tegenover het leven en de vrijheid van onderwijs stond, vraag ik me af waar dit voor ons land naartoe zal leiden. Want als D66 een premier moet leveren gaan we de gevolgen van de neomarxistische invloeden krachtdadig voelen op het kerkelijk erf, maar in het bijzonder op de christelijke/reformatorische scholen.[3]
Het neomarxistische LHBTI+
In onze tijd zien we hoe de neomarxistische LHBTI+ ideologie is vercommercialiseerd door mensen het gevoel te geven van betekenis en identiteit. Het menselijk lichaam is nu dermate vercommercialiseerd alsof iemands lichaam en identiteit nu aangepast kan worden op basis van verschillende genderopties en genderfuncties.[4]
Het is zeer opvallend dat wat de ‘kapitalistische uitbuiting’ waar de marxisten zo veel kritiek op hadden, nu direct aan het menselijk lichaam opgelegd wordt door de neomarxisten. “Het vercommercialiseren van het menselijk lichaam op grond van iemands seksuele voorkeuren”, zegt Carrie Gress in haar boek Het einde van de vrouw, “die net als een Frankensteinmonster[5] naar believen kunnen worden uitgevonden en opnieuw uitgevonden, is het ultieme ideologische kenmerk geworden, dat de krachtige – en volgens sommigen tirannieke – concepten van steeds weer opnieuw uitvinden, van emotie, marketing en grote geld combineert.”
Wat niet vertelt wordt is wat de gevolgen zijn van de ‘marktwerking’ van deze neomarxisten op de mens. Vroeger, in mijn studentenjaren, waren het de ongelukkige jongeren die zich identificeerden als punker, alto of gothic, nu lijkt de subcultuur naar keuze de transgender hype, of de transgenderbeweging, te zijn. Met één groot verschil: de lichamelijke verminkingen hebben enorme schade als gevolg. Het is precies wat Willemien Gunnink-Janssen opmerkt in haar artikel De nasleep van de transgender hype “het van God gegeven geslacht is te vinden in vrijwel iedere cel van het lichaam. Niemand kan werkelijk van geslacht veranderen.”[6] Maar dat wordt door deze neomarxisten er niet bij vertelt.
Kritiek en uitdagingen
De neomarxistische ideologie kent aanzienlijke kritiek. Tegenstanders stellen dat de focus op identiteit en cultuur ten koste gaat van economische analyse en dat het leidt tot fragmentatie van de samenleving. Daarnaast wordt het neomarxisme vaak verweten te dogmatisch te zijn, waarbij afwijkende meningen moeilijk geaccepteerd worden.
Tegelijkertijd brengt deze ontwikkeling niet alleen spanningen maar ook uitdagingen met zich mee die vragen om een genuanceerde en open discussie. Uiteindelijk is het aan de samenleving om te bepalen hoe deze ideologie wordt geïntegreerd en welke richting men op wil gaan en niet persé de politiek (of het nog te vormen Kabinet, onder het beleid van de Europese Unie of de Verenigde Naties).
Nalatigheid van kerkleiders
De gevolgen van de neomarxistische ideologie zijn breed en diepgaand. Die hebben het maatschappelijke, culturele en politieke debat zwaar beïnvloed en geleid tot meer aandacht voor sociale rechtvaardigheid en inclusiviteit.
De neomarxistische ideologie lijkt misschien barmhartig en liefdevol over te komen, maar dat is beslist niet het geval. Het heeft een totalitair beleid met een atheïstische toon: met God wordt absoluut géén rekening gehouden, de mens is zijn eigen god (Gen. 3:4-5). Je doet wat de overheid van je eist; het is bepaald niet vrijblijvend.[7]
Het is onbegrijpelijk dat wij, als christenen, hierin meekunnen alsof er niets aan de hand is. Het lijkt alsof we met sommige kerkleiders en christelijke politici te maken hebben, die al te vaak hun verantwoordelijkheid niet durven nemen uit angst voor de woede van de ‘cancelcultuur’ (mensen die anderen, meestal op een agressieve en dreigende manier, buitensluiten vanwege hun mening).
De doorsnee kerkganger wordt niet gewaarschuwd voor wat er geestelijk speelt: we hebben niet te strijden tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de geweldhebbers der wereld der duisternis dezer eeuw, tegen geestelijke boosheden in de lucht… (Efe. 6:12). Door deze nalatigheid van vele kerkleiders gaan vele christenen gewoon met deze neomarxistische tijdgeest mee.
Het wordt tijd dat de kerk eens opstond uit haar ‘winterslaap’ en de gemeenteleden voorbereid voor de strijd uit Efe. 6. We behoren, als christenen, lichtend licht te zijn en niet als een kaars onder een korenmaat (Matth. 5:14-16). Het is altijd al de taak van een christen geweest om ons licht te laten schijnen in de duisternis. Ook in onze tijd behoort dat niet anders te zijn. We moeten uit onze ‘bubbel’ en op gaan treden en in contact komen met anderen die het evangelie niet meer kennen.[8]
Onze jongeren moeten geleerd worden hoe ze voor hun geloof kunnen/moeten opkomen en aan een ander uitleggen wat ze geloven en waarom ze dat geloven. Dit behoort thuis te beginnen en niet op catechisatie of op school! Als ouders hebben we toch de doopbelofte afgelegd? Maar al te vaak weten vele ouders zelf niet hoe ze voor hun geloof moeten opkomen of aan een ander uit leggen wat ze ten diepste geloven.
Conclusie
Nu, als nooit te voren, hebben de kerken de koppen bij elkaar te steken en een nationale vasten- en biddag uit te roepen. In mijn beleving zitten we in de eindfase van de eindtijd. De grote golven zullen komen en zijn er al; de grote verdrukking staat ons voor de deur. Zijn we er klaar voor? Laten we nóóit vergeten dat het Gods wil is wat geschieden zal, denk aan het boek Job. God de Heere regeert en niets overkomt Hem. We hebben onze ogen, (in gebed), op de Heere Jezus te houden en niet op de golven (Matth. 14:30).
Tenslotte moet ik denken aan de woorden van Theodorus van der Groe, als de laatste vertegenwoordiger van de Nadere Reformatie, die eens schreef: “breng zo de tijd door in vasten en bidden, of de Heere nog eens in genade op u wilde neerzien.”[9]
“Gods Woord houdt stand in eeuwigheid en zal geen duimbreed wijken.
Beef, satan! Hij, die ons geleidt, zal u de vaan doen strijken!
Delf vrouw en kind’ren ’t graf, neem goed en bloed ons af,
het brengt u geen gewin: wij gaan ten hemel in en erven koninkrijken!”[10]
Maranatha, kom spoedig Heere Jezus.
Pierre J. Beaujon is docent in het voortgezet onderwijs en woordvoerder van Christenen Coalitie
[1]Antonio Gramsci, het realisme en culturele hegemonie Antonio Gramsci (1891 – 1937) was een Italiaans schrijver, politicus en politiek theoreticus. Hij was mede-oprichter en eerste leider van de Italiaanse Communistische Partij (Partito Comunista Italiano, PCI).
[2] Cancelcultuur is een kreet dat uit Amerika over is komen waaien: cancel culture, soms ook afrekencultuur. Het is het fenomeen dat mensen openlijk worden bekritiseerd en geboycot, meestal met een storm van verontwaardiging op sociale media, vanwege vermeende verwerpelijke acties, opvattingen of teksten. Daarbij kunnen hun opdracht-/werkgevers en adverteerders onder druk worden gezet om de samenwerking met hen te beëindigen.
[3] De documentaire van RTL over de LHBTI-ideologie – Bijbels Beraad Man / Vrouw
[4] De feministische beweging heeft ons huis, onze kinderen, ons leven als echtgenote, onze vruchtbaarheid en nu uiteindelijk ons lichaam uitgehold, waardoor we in een vreemd no-men’s-land zijn achtergebleven – of liever gezegd een no-woman’s-land – waar we gewoon een merkloos ‘menselijk wezen’ zijn, een traumatisch blanco blad dat over de natuurlijke werkelijkheid heen is gelegd, zegt Carrie Gress in haar boek Het einde van de vrouw, 2024, blz. 199.
[5] Pierre J. Beaujon, ‘Het gedachtegoed van het transhumanisme (deel 1)’, in: Gereformeerd Venster, nummer 39, 18 april 2022.
[6] De nasleep van de transgender hype – Bijbels Beraad Man/Vrouw
[7] Ten diepste is het communisme een visie van de mens zonder de Heere God. De Amerikaanse journalist en spion Whittake Chambers beschrijft het communisme, (in zijn boek Witness, 1980, op blz. 8), als de visie van de menselijke geest die de Heere God vervangt als de creatieve intelligentie van de wereld: “Het is de visie van de bevrijde menselijke geest, door de kracht van zijn rationale intelligentie, die de bestemming van de mens een nieuwe richting geeft en het menselijk leven en de wereld reorganiseert.”
[8] Zou het kunnen zijn dat we te maken hebben met “cultuurchristendom” en meer niet? Uit gewoonte dragen we ons “geloof” uit en anderen wellicht uit principe. In de theologie noemen ze dat: formalisme. De gemeenteleden worden niet uitgelegd dat de taak van een christen is om het evangelie uit te dragen. Ten diepste is ieder christen een “gedwongen evangelist. Maar we blijven al te vaak hangen bij “bekering” en verder komen we niet. Geen wonder dat het dan zo donker in de samenleving wordt. Het doet mij denken aan de vermoedelijke dwaling der epicureeën, uit NGB artikel 13, maar dan niet het deïsme maar het determinisme: God moet het doen, en verder komen we niet.
[9] Verzameling van viertien nagelatene biddags-predikatiën door Theodorus van der Groe.
[10] Een vaste burcht is onze God, het vierde couplet